Το στρατηγικό επενδυτικό πλάνο του Ομίλου ΔΕΗ, ύψους €5,75 δισ. τα επόμενα 3 με 5 χρόνια, με το οποίο οι πρώην λιγνιτικές εκτάσεις στη Δυτική Μακεδονία θα μεταμορφωθούν σε έναν τεχνολογικό και πράσινο ενεργειακό κόμβο για τη χώρα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη παρουσίασε ο Όμιλος ΔΕΗ σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στον πρώην λιγνιτικό Ατμοηλεκτρικό Σταθμό στην Καρδιά. Το αναπτυξιακό πλάνο παρουσίασε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΔΕΗ, κ. Γεώργιος Στάσσης, και χαιρετισμό απηύθυνε ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο Όμιλος ΔΕΗ θα υλοποιήσει συνολικά δεκάδες έργα στη Δυτική Μακεδονία που θα δημιουργήσουν έως και 20.000 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και έως 2,000 θέσεις κατά τη λειτουργία σε πλήρη ανάπτυξη όλων των σχεδίων.

Πυλώνας αυτού του σχεδίου είναι και η ανάπτυξη ενός Mega Data Center ισχύος 300 MW με δυνατότητα επέκτασης σε Giga Data Center ισχύος 1.000 MW, ένα έργο που συνδυάζει τεχνολογική και ενεργειακή υπεροχή, σηματοδοτώντας την ισχυρή ανάπτυξη της ΔΕΗ ως ηγέτιδα PowerTech εταιρεία.

Κομβικό ρόλο στο επενδυτικό πλάνο του Ομίλου ΔΕΗ κατέχει η δημιουργία ενός νέου mega data center 300 MW στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου. Το νέο mega data center, το οποίο η ΔΕΗ είναι έτοιμη να ξεκινήσει να κατασκευάζει μόλις συμφωνήσει με τους hyperscalers που θα το χρησιμοποιούν, θα είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, και μπορεί να είναι έτοιμο το 2027. Πρόκειται για μία επένδυση €2,3 δισ. που θα δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα μεταμορφώσει το χαρακτήρα της περιοχής, δίνοντας νέα πνοή ανάπτυξης, καθώς γύρω του θα δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα τεχνολογίας. Η παροχή της ενέργειας στο mega data center θα γίνεται behind the meter, δηλαδή οι ανάγκες του δε θα επιβαρύνουν το σύστημα ενέργειας της χώρας.

Σε δεύτερη φάση, και υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον από hyperscalers να συμμετάσχουν στο project, το Mega Data Center έχει όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει Giga Data Center και να φτάσει τα 1.000MW.

Οι πρώην λιγνιτικές περιοχές στη Δυτική Μακεδονία αποτελούν ιδανική τοποθεσία για την ανάπτυξη μεγάλων υποδομών τεχνολογίας, καθώς συγκεντρώνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη φιλοξενία data centers μεγάλης κλίμακας. Η ΔΕΗ διαθέτει εκτάσεις ιδιοκτησίας της, με άμεσα διαθέσιμη βιομηχανική γη, χωρίς αδειοδοτικά εμπόδια και ισχυρές ενεργειακές υποδομές στην περιοχή. Το διαφοροποιημένο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο, με παραγωγή από ΑΠΕ, φυσικό αέριο, αντλησιοταμίευση, και μπαταρίες, διασφαλίζει την αξιόπιστη και πράσινη παροχή ενέργειας. Παράλληλα, η περιοχή διαθέτει πλούσιους υδάτινους πόρους, απαραίτητους για τις ανάγκες ψύξης, έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό με τεχνογνωσία σε μεγάλα έργα, καθώς και ισχυρές διασυνδέσεις υψηλής τάσης. Η ΔΕΗ διαθέτει την ΔΕΗ FiberGrid η οποία μπορεί να εξασφαλίσει τη συνδεσιμότητα υπερυψηλών ταχυτήτων με εγχώρια και διεθνή δίκτυα δεδομένων, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον έτοιμο να υποστηρίξει την ανάπτυξη hyperscale υποδομών.

Πράσινη ενέργεια

Το μέλλον της ενέργειας είναι οι ΑΠΕ και ο ρόλος της Δυτικής Μακεδονίας για τον Όμιλο ΔΕΗ είναι κομβικός. Η Δυτική Μακεδονία που επί 70 χρόνια έδινε ενέργεια στην Ελλάδα από λιγνίτη, τώρα δίνει και θα δίνει «πράσινη ενέργεια» από δεκάδες μικρά και μεγάλα έργα, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το πλάνο του Ομίλου περιλαμβάνει επενδύσεις €1,2 δισ. για κατασκευή φωτοβολταϊκών στις περιοχές των ορυχείων. Συνολικά, κατασκευάζονται 2.130MW φωτοβολταϊκών που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες 715.000 σπιτιών και επιχειρήσεων.

Η ΔΕΗ θα επενδύσει στην περιοχή περίπου 940 εκατ. ευρώ για έργα αποθήκευσης ενέργειας 860 MW. Συνολικά, αυτά τα έργα θα δημιουργήσουν πάνω από 1.300 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και εκατοντάδες κατά τη λειτουργία. Στα έργα αποθήκευσης ενέργειας ξεχωρίζουν τα δύο αντλησιοταμιευτικά έργα, οι «φυσικές μπαταρίες» με τη χρήση δύο λιμνών σε υψομετρική διαφορά μεταξύ τους. Συγκεκριμένα:

• Το έργο αντλησιοταμίευσης στο ορυχείο Καρδιάς. Με δυναμικότητα παραγωγής 320 MW για 8 ώρες, το νέο έργο θα αξιοποιεί για κάτω δεξαμενή τον πυθμένα του παλιού ορυχείου. Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 430 εκατ. ευρώ.
• Το έργο αντλησιοταμίευσης στο ορυχείο Νοτίου Πεδίου. Η κάτω δεξαμενή θα βρίσκεται στον πυθμένα του παλιού ορυχείου και όταν ολοκληρωθεί, θα έχει δυναμικότητα pαραγωγής 240 MW για 12 ώρες. Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 310 εκατ. ευρώ.

Τα έργα αντλησιοταμίευσης αντισταθμίζουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και συμβάλλουν στη σωστή κατανομή της παραγόμενης ενέργειας μέσα στην ημέρα.

Εκτός από αποθήκευση με αντλησιοταμίευση, ο Όμιλος ΔΕΗ επενδύει στην περιοχή και σε αποθήκευση με μπαταρίες. Συνολικά κατασκευάζονται ή θα κατασκευαστούν μονάδες αποθήκευσης με μπαταρίες συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 300 MW σε διάφορες περιοχές.

Επενδύοντας και σε νέες καθαρές τεχνολογίες ενέργειας, η ΔΕΗ, μέσω της κοινοπραξίας Hellenic Hydrogen, συμμετέχει στην πρώτη βιομηχανικής κλίμακας μονάδα παραγωγής υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές στο Αμύνταιο.

Νέες μονάδες

Σύμφωνα με το στρατηγικό πλάνο του Ομίλου ΔΕΗ για τη Δυτική Μακεδονία, η Πτολεμαΐδα 5 θα συνεχίσει να λειτουργεί και θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου, αρχικά, μέχρι το τέλος του 2027, σε ανοικτού κύκλου -OCGT ισχύος 350 MW. Στη συνέχεια, εφόσον ληφθεί η επενδυτική απόφαση για τη δημιουργία του Data Center, θα αναβαθμιστεί σε μονάδα συνδυασμένου κύκλου- CCGT συνολικής ισχύος περίπου 500 MW.

Στον ΑΗΣ Καρδιάς, οι παλαιές γεννήτριες των Μονάδων 3 και 4 θα μετατραπούν σε σύγχρονους πυκνωτές που συμβάλλουν σημαντικά στην εξισορρόπηση του συστήματος υπερυψηλής τάσης.

Επίσης, εξετάζεται -ανάλογα και με το αδειοδοτικό πλαίσιο- και μία νέα μονάδα θερμικής επεξεργασίας απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών. Για τη μονάδα Waste2Energy προβλέπεται η εγκατάσταση γεννήτριας ισχύος περίπου 38MW που εκτός από ρεύμα θα μπορεί να διαθέτει και θερμική ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών των Τηλεθερμάνσεων και θα διαθέτει τελευταίας τεχνολογίας αντιρρυπαντική τεχνολογία.

Αποκαταστάσεις και αποσύρσεις

Περίπου €400 εκατ. θα επενδυθούν στις αποκαταστάσεις εδαφών και στις αποσύρσεις κτιρίων, εγκαταστάσεων, μονάδων, μέσων παραγωγής κλπ. που συνδέονται με την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη και δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάποιον άλλο σκοπό. Όσον αφορά στις αποκαταστάσεις εδαφών, η ΔΕΗ είχε σχεδόν 200.000 στρέμματα στην ευρύτερη περιοχή, από τα οποία σχεδόν 80.000 στρέμματα επιστρέφονται σταδιακά στο Δημόσιο. Η ΔΕΗ φροντίζει ό,τι παραδίδει να είναι πλήρως αποκατεστημένο.

Η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης και ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχουν οδηγήσει σε μια πρωτοφανή αύξηση της ζήτησης για Data Centers παγκοσμίως. Σύμφωνα με τις εκθέσεις των Cushman & Wakefield και McKinsey, η παγκόσμια ζήτηση προβλέπεται να ξεπεράσει τα 200 GW μέχρι το 2030, εκ των οποίων περίπου 35 GW θα αφορούν αποκλειστικά στην Ευρώπη. Ωστόσο, τα επιβεβαιωμένα έργα είναι λίγα, λόγω ελλείψεων σε κατάλληλες τοποθεσίες και ενεργειακή επάρκεια, δημιουργώντας ένα μεγάλο επενδυτικό κενό.

Γιατί οι πρώην λιγνιτικές περιοχές είναι ιδανικές για data center

Ο Όμιλος ΔΕΗ πρωτοπορεί προχωρώντας σε μία κολοσσιαία επένδυση σε μία περιοχή, που αποτελεί την ιδανική τοποθεσία, καθώς συγκεντρώνει σπάνια και στρατηγικά πλεονεκτήματα:
• ΔΕΗ: κατοχή γης και υπάρχουσα ενεργειακή υποδομή
• Βιομηχανική γη: Άμεσα διαθέσιμη, χωρίς αδειοδοτικά εμπόδια
• Ενέργεια: Διαθέσιμο διαφοροποιημένο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο (ΑΠΕ, φυσικό αέριο, μπαταρίες, αντλησιοταμίευση, ΣΗΘΥΑ)
• Διασυνδέσεις ΑΔΜΗΕ: Εξαιρετικά ισχυρό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας
• Δίκτυο Φυσικού Αερίου
• Δίκτυο Οπτικών Ινών
• Νερό: Διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι, απαραίτητοι για την ψύξη
• Ανάγκες Τηλεθέρμανσης στην περιοχή
• Έμπειρο Ανθρώπινο Δυναμικό: Εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό με πολυετή εμπειρία σε μεγάλα έργα

Η πρώτη φάση: Mega Data Center 300MW

Το νέο επενδυτικό σχέδιο της ΔΕΗ για νέες ψηφιακές υποδομές θα εξελιχθεί σε δύο φάσεις:
Σε πρώτη φάση, ο Όμιλος ΔΕΗ σχεδιάζει ένα Mega Data Center ισχύος 300 MW στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου στη Δυτική Μακεδονία και συγκεκριμένα στο οικόπεδο που σήμερα βρίσκεται η αυλή λιγνίτη του σταθμού. Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η επένδυση ύψους περίπου €2,3 δισ. μπορεί να ολοκληρωθεί σε μόλις δύο χρόνια από τη δέσμευση με έναν hyperscaler. Ήδη, ο Όμιλος ΔΕΗ βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με hyperscalers που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον. Το έργο θα προχωρήσει αφού υπογραφεί δεσμευτική συμφωνία. Με συνολική έκταση κτιρίου 50.000 τ.μ., το mega data center θα μπορεί να καλύψει ανάγκες τεχνολογικών ομίλων για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και υπηρεσίες cloud.

Η παροχή της ενέργειας στο mega data center θα γίνεται απευθείας από τις μονάδες παραγωγής (behind-the-meter), όχι το δίκτυο. Με αυτό τον τρόπο οι ανάγκες του δεν θα επιβαρύνουν το εθνικό σύστημα ενέργειας. Για τις ενεργειακές ανάγκες του mega data center θα υλοποιηθούν επιπλέον δύο έργα:
• Αναβάθμιση της μονάδας Πτολεμαΐδα 5 από 350 MW σε CCGT 500 MW
• Νέα μονάδα φυσικού αερίου 100 MW (OCGT) στον Άγιο Δημήτριο

H ανάπτυξη μεγάλων Data Centers (ειδικά AI Data Centers) δημιουργεί δύο βασικές προκλήσεις: την επιβάρυνση του δικτύου (grid) και την εμπορική επίπτωση στην αγορά ενέργειας. Οι mega χρήστες απορροφούν μεγάλη ποσότητα ενέργειας, επιβαρύνοντας το δίκτυο και αυξάνοντας τις τιμές για τους υπόλοιπους καταναλωτές. Η λύση είναι η παραγωγή ενέργειας behind-the-meter, μοντέλο που υιοθετεί η ΔΕΗ.

Η δεύτερη φάση: Προοπτική αναβάθμισης σε Giga Data Center 1.000 MW

Το αρχικό έργο των 300 MW θα έχει τη δυνατότητα επέκτασης σε 1.000 MW (Giga Data Center), εφόσον υπάρξει δέσμευση από hyperscalers. Η επέκταση αυτή θα απαιτήσει επιπλέον επένδυση €5,4 δισ. και για να υποστηριχθεί θα χρειαστούν και επιπλέον επενδύσεις €1,2 δισ. σε μονάδες ενέργειας στο χώρο της Πτολεμαΐδα 5 και στον Άγιο Δημήτριο. Ένα giga data center αποτελεί μεγάλο έργο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Θέσεις εργασίας

Τα ενεργειακά έργα που ανακοίνωσε η ΔΕΗ σηματοδοτούν τη νέα εποχή καθαρής ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία. Περιλαμβάνουν επενδύσεις €3,5 δισ. για πάνω από 3.000 MW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ και νέες σύγχρονες μονάδες συμβατικής και εναλλακτικής παραγωγής και 860 MW αποθήκευση ενέργειας. Οι επενδύσεις αυτές αναμένεται να δημιουργήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και εκατοντάδες μόνιμες θέσεις κατά τη λειτουργία των έργων.

Αν σε αυτές προστεθούν και οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται από το mega data center 300 ΜW, τότε οι νέες άμεσες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στην περιοχή ανέρχονται σε 10.000 κατά την κατασκευή και 1.200 κατά τη λειτουργία.

Με την υλοποίηση του giga data center των 1000 MW, οι συνολικές άμεσες θέσεις εργασίας από όλα τα έργα της ΔΕΗ στην περιοχή, ενεργειακά και τεχνολογικά, υπολογίζονται σε 20.000 κατά την κατασκευή και 2.000 κατά τη λειτουργία.

Επιπλέον, στην απασχόληση στην περιοχή θα πρέπει να προστεθεί και το οικοσύστημα από εταιρείες software development, μηχανικούς ΑΙ και άλλες νεοφυείς εταιρείες που συνήθως ακολουθούν ένα data center, πόσο μάλλον ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Το mega data center που θα κατασκευάσει η ΔΕΗ θα αποτελέσει έναν τεχνολογικό πυρήνα που θα λειτουργήσει ως πόλος έλξης τεχνολογίας και καινοτομίας για την περιοχή. Υπολογίζεται ότι για κάθε μία καινούργια θέση σε data center δημιουργούνται πέντε στην περιοχή.

Η δημιουργία ενός mega data center στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας μπορεί να αλλάξει το προφίλ της περιοχής και να δώσει νέες αναπτυξιακές προοπτικές σε πολλά επίπεδα.

Τα νέα ενεργειακά έργα της ΔΕΗ και το mega data center δεν θα δημιουργήσουν απλώς νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή. Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν είναι θέσεις εργασίας στην τεχνολογία, υψηλής εξειδίκευσης και καλά αμειβόμενες. Παράλληλα, δημιουργούνται έμμεσες θέσεις εργασίας. Υπολογίζεται ότι κάθε άμεση θέση εργασίας υποστηρίζει περισσότερους από 20 διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας όπως τεχνικοί υποστήριξης, υπηρεσίες εστίασης και στέγασης, courier, ασφάλεια κλπ. Η αξία του real estate θα αυξηθεί, θα αναπτυχθούν νέες εμπορικές χρήσεις και οι τοπικές επιχειρήσεις θα ενισχυθούν λόγω αυξημένης ζήτησης υπηρεσιών.

Σε μία περιοχή που τα τελευταία χρόνια είχε συνηθίσει να βλέπει τους νέους της να φεύγουν για τα μεγάλα αστικά κέντρα για ανεύρεση εργασίας, θα συμβεί η αντίστροφή πορεία με επιστροφή νέων ανθρώπων στην περιοχή για αναζήτηση εργασίας.

Εξίσου σημαντική είναι η πλήρης απολιγνιτοποίηση, η αποκατάσταση των εδαφών των ανενεργών ορυχείων και η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και σύγχρονες μονάδες. Η Δυτική Μακεδονία που για δεκαετίες είχε συνδέσει το όνομά της με την καύση του λιγνίτη, θα μπορεί να σχεδιάσει την επόμενη μέρα βιώσιμης ανάπτυξής της με πολλαπλά οφέλη από τον τουρισμό μέχρι την προσέλκυση άλλων επενδύσεων.

Το επενδυτικό πλάνο της ΔΕΗ λειτουργεί ως καταλύτης για τον οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της περιοχής. Είναι ο καταλύτης για μια πλήρη αναγέννηση μιας περιοχής που έδωσε στην Ελλάδα ενέργεια για 70 χρόνια. Τώρα, θα δίνει πράσινη ενέργεια, τεχνολογία και ευκαιρίες ζωής για τις επόμενες γενιές.

Όπως το Bilbao στη Χώρα των Βάσκων και το Cardiff στην Ουαλία, που επανεφηύραν την οικονομία τους μετά την πτώση της βιομηχανίας, έτσι και η Δυτική Μακεδονία μπορεί να μετατραπεί από κέντρο παραγωγής λιγνίτη σε ένα σύγχρονο, πρότυπο κέντρο ψηφιακής και πράσινης ανάπτυξης.